Minister Slob vindt het onwenselijk dat bedrijven zich in hun lesmateriaal anders voordoen dan ze zijn. Hij wilt dat scholen en medezeggenschapsraden eenvoudig kunnen toetsen of er een discrepantie is tussen het verdienmodel van een bedrijf en diens boodschap in het lesmateriaal. Fossielvrij Onderwijs: “Dit is een stap om greenwashing van de fossiele industrie te weren uit het onderwijs.“
In een schriftelijk overleg op 15 mei 2020 antwoordt de minister Slob (basis- en voortgezet onderwijs en media) op vragen van Partij voor de Dieren: “Ik vind het niet wenselijk als er een (grote) discrepantie bestaat tussen het verdienmodel en de boodschap van een bedrijf.” Het schriftelijk overleg behandelde het vernieuwde sponsorconvenant 2020-2022 over sponsoring van het onderwijs door derden.
Fossielvrij Onderwijs is hoopvol. “Voor het eerst erkent de minister dat wat bedrijven aan kinderen zeggen, niet altijd overeenkomt met wat ze doen. Wij noemen dat greenwashen. Kinderen noemen dat liegen. In feite stelt minister nu dat liegen ‘onwenselijk’ is.”
De minister wil scholen voor misleiding waarschuwen met een checklist. “Ik zal in de checklist opnemen dat het bevoegd gezag in overleg met de medezeggenschapsraad de door een sponsor beoogde boodschap dient te beoordelen op wenselijkheid.”
“Dit maakt het voor Shell ietsje moeilijker om 5-jarige kinderen les te geven waarin ze windmolens met het Shell-logo moeten uitknippen”, aldus Fossielvrij Onderwijs. “Maar de keuze om alsnog fossiel lesmateriaal te gebruiken, ligt nog steeds bij de school.”
Fossielvrij Onderwijs vindt dat de verantwoordelijkheid voor het herkennen van misleidend lesmateriaal niet bij scholen mag liggen. “Zij hebben het veel te druk met lesgeven om door alle geraffineerde marketingtrucs van de fossiele industrie heen te kijken. Bovendien is de schade van de misleiding is te groot, zowel voor kinderen als de maatschappij. Fossiel lesmateriaal dient om de transitie met decennia te rekken. Dat kost deze kinderen later de kop.”
Fossielvrij Onderwijs pleit daarom net als Reclame Fossielvrij voor een verbod op alle fossiele sponsoring en reclame. Net zoals voor tabaksfabrikanten. Sinds tabaksreclame verboden is, zijn zij niet meer welkom in het onderwijs”.
Teken het burgerinitiatief voor een verbod op fossiele reclame!
Achtergrond
Positie minister schuift
Fossielvrij Onderwijs en Partij voor de Dieren strijden al drie jaar tegen ‘greenwashing’ in het onderwijs. Ze confronteerden de minister meerdere keren met misleidend lesmateriaal van de fossiele industrie: greenwashing in de klas. De minister gaf steeds geen thuis, maar sinds een half jaar lijkt er iets te verschuiven in de positie van de minister. Toen gaf de minister opdracht aan de Onderwijsinspectie om onderzoek te doen naar de noodzaak om toezicht te houden op sponsoring, gastlessen, lespakketten en techniekfestivals van bedrijven.
Promotie van gas
Olie- en gasbedrijven gebruiken de klas als podium om hun tanende maatschappelijke acceptatie op peil te houden. Dat doen ze door het vergrootglas te leggen op de paar procentjes groene energie waarmee ze experimenteren. Met deze ‘greenwashing’ leiden ze de aandacht af van hun fikse groeiplannen in olie en gas.
In hun lesmateriaal benadrukken ze vaak de eigen verantwoordelijkheid van kinderen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat kinderen zuiniger moeten doen met plastic zakjes en licht. Maar over hun eigen rol in het verergeren van klimaatverandering reppen ze met geen woord.
Ook promoten ze gas in lesmateriaal en kinderactiviteiten als oplossing van het klimaatprobleem. Zo kreeg Shell een gevoelige tik op de vingers omdat de gasmultinational kinderen probeerde wijs te maken dat het fossiele Gas-to-Liquid bijdroeg aan het VN Sustainable Development Goal voor duurzame energie. Een lesboek voor HAVO/VWO van Shell waarin Shell aardgas ‘een deel van de oplossing voor het klimaatprobleem’ noemt, is pas sinds een paar maanden van de site van Jet-Net gehaald.
Over het sponsorconvenant
In het sponsorconvenant staan spelregels die scholen kunnen hanteren als ze extracurriculair lesmateriaal en/of geld krijgen van bedrijven. Een voorbeeld zo’n regel is dat lesmateriaal niet de gezondheid of toekomst van kinderen in gevaar mag brengen. Het sponsorconvenant is het enige instrument om kinderen en maatschappij te beschermen tegen misleidend lesmateriaal.