Honderden kinderen op Nederlandse basisscholen helpen onbewust om het draagvlak voor schaliegas te vergroten. Hun dagelijkse kwartiertje hardlopen, The Daily Mile, is op touw gezet door schaliegasgigant INEOS. In het Verenigd Koninkrijk verzet de grootste onderwijsbond zich tegen de sponsoring door INEOS. In Nederland promoot de Rijksoverheid The Daily Mile.
Wereldwijd doen bijna twee miljoen kinderen op meer dan 9.000 basisscholen mee aan The Daily Mile. The Daily Mile stimuleert schoolkinderen om elke dag een kwartier te bewegen, tegen overgewicht en zodat ze zich beter kunnen concentreren in de klas. Alleen maar goed, zou je zeggen. Maar waarom verzet de grootste Engelse onderwijsvakbond, de National Education Union, zich dan tegen de hoofdsponsor?
“We strongly object to Ineos sponsorship of this initiative. Ineos holds multiple licences to frack for shale gas and, for the sake of the planet and particularly our children’s futures, we need to move quickly away from a carbon economy. We are also concerned about the manufacture of plastics by Ineos; many of the children taught by our members are alarmed at the effect of plastics on marine life.”
Kritiek op INEOS groeit
De Engelse onderwijsbond verzoekt INEOS zich terug te trekken als sponsor zodat The Daily Mile een andere sponsor kan aantrekken. Ook uit andere hoeken klinkt kritiek op de fossiele kindermarketing van INEOS. Een vader vertelt The Guardian dat scholen geen tijd hebben om om te onderzoeken wie de controversiële afzender is van The Daily Mile. “Having this Ineos PR in our schools is akin to a tobacco company sponsoring the school’s sports day.” Voor een 18-jarige leerlinge is het voornaamste bezwaar dat INEOS onbelemmerd toegang heeft tot het klaslokaal om daar z’n fossiele extractieve businessmodel te normaliseren onder jongeren. “Utterly unacceptable and it must be outlawed.”
372 Nederlandse scholen
Terwijl aan de overkant van het kanaal de kritiek groeit, wordt The Daily Mile in Nederland gepromoot door het RIVM en JOGG. De teller staat hier nu op 372 scholen. INEOS is in Nederland een grote onbekende (behalve voor Tour de France-kijkers, want sinds dit jaar is INEOS sponsor en naamgever van de grootste wielerploeg ter wereld). Veel docenten en ouders hebben geen idee dat hun kinderen meerennen in een marketingcampagne voor een fossiele multinational: een schaliegas- en plasticgigant. En de basisschoolkinderen, wiens toekomst op het spel staat, hebben al helemaal geen besef van de afzender. Na hun kwartiertje rennen met The Daily Mile trekken de kinderen met reflecterend hesje en een grijper de wijk in. Om ijverig het wegwerpplastic te rapen dat INEOS heeft geproduceerd.
Draagvlak schaliegas
Er is veel kritiek op schaliegas, fracking en plastic. Een beproefde methode voor (fossiele) multinationals om slinkend draagvlak te behouden, is om het merk te verbinden aan een maatschappelijk thema. Liefst een thema waar veel mensen zich zorgen over maken en waar de overheid maar een beperkt budget voor heeft. Bijvoorbeeld: overgewicht bij schoolkinderen. Dan ben je in de ogen van het grote publiek al gauw een ‘redder’ in plaats van een ‘vernietiger’. En de overheid is niet geneigd om kritiek te leveren op een bedrijf dat hen helpt hun doelen te bereiken. Ook al brengt datzelfde bedrijf andere beleidsdoelen verder van huis.
Wie is de baas van INEOS?
De man die in 1997 INEOS oprichtte, Jim Radcliffe, is er nog steeds de baas. Hij is ook het boegbeeld voor The Daily Mile. Op de officiële INEOS-website wordt Radcliffe als volgt geïntroduceerd: “You may not have heard of Jim Ratcliffe, but he is in your life from the moment you wake up until you go to sleep.” Dat klinkt dreigend. En dat is het ook. Radcliffe is een man met een missie. Hij wil schaliegas normaal maken omdat het volgens hem grote economische kansen biedt. Ook voor hemzelf. Al bezit hij ruim 23 miljard euro en is hij de rijkste man van het Verenigd Koninkrijk, meer schaliegas zal hem nóg rijker maken.
Multimiljardair
Radcliffe weet heel goed dat zijn INEOS de klimaatcrisis erger maakt. Daarom wilde hij in een natuurpark in het Verenigd Koninkrijk een huis op palen laten ontwerpen. Als het water zou stijgen, zou zijn huis meestijgen. Dat is het voordeel van multimiljardair-zijn: je kunt jezelf indekken tegen de gevolgen van de klimaatcrisis. Maar multimiljardair-zijn heeft ook een groot nadeel. Je moet belasting betalen. Daarom blies Ratcliffe zijn klimaatbestendige villa op het laatste moment af en vertrok hij naar Monaco.
Rokende fabrieksschoorstenen
Nog een laatste inkijk in de psyche van Radcliffe, de man die uw kinderen een kwartiertje rond het schoolplein laat rennen. In een interview met de Sunday Times spreekt hij over zijn motivatie. “Ratcliffe was inspired to forge a career in industry when he looked out of the windows of the council house where he grew up in Greater Manchester, and began counting the factory smokestacks. Most of them have gone now. He’d like to put them back.”
The Daily Mile: een schoolvoorbeeld succesvolle fossiele sluikmarketing
Hoe kun je ten tijde van klimaatverandering toch het draagvlak voor je fossiele multinational te vergroten? Shell weet het. En ook ook INEOS beheerst de kneepjes van het vak. Een stappenplan:
Stap 1: Denk vooruit
- Tot 2023 mag er in Nederland niet naar schaliegas geboord worden. Daarna misschien wel.
- Haal met een knuffelbaar project de banden aan met de overheid. Je hebt ze straks nodig voor de vergunningen.
- Zorg dat het merk INEOS nu al een positieve bijklank krijgt in de samenleving: via basisscholen bereik je ouders, docenten en kinderen zonder dat ze door hebben dat het marketing is.
Stap 2: Sluit aan bij wat leeft in de samenleving
- Bedenk een campagne over een onderwerp waarover zorgen bestaan: overgewicht bij kinderen.Iedereen zal blij met je zijn.
- Zorg dat de campagne in lijn is met overheidsdoelstellingen: bewegen is gezond. De overheid zal je met open armen verwelkomen.
- Kies een nationaal idool als ambassadeur: Erben Wennemars.
Stap 3: Vergroot je legitimiteit met betrouwbare partners
- Zoek betrouwbaar partners, zodat de campagne niet alleen van jouw fossiele bedrijf komt.
- Vraag steun van een overheidsinstelling: het ministerie van VWS.
- Zorg dat de nationale omroep reclame maakt voor je kindermarketingecampagne: het jeugdjournaal.
Naschrift
Fossielvrij Onderwijs vindt het een goed idee om kinderen veel te laten bewegen, ook tijdens schooltijd. Wij maken – net als de National Education Union – alleen bezwaar tegen de hoofdsponsor, het fossiele schaliegas- en plasticbedrijf INEOS.