Tijdens de opening van de expositie ‘Besmet!’ van het Rijksmuseum Boerhaave, verwelkomden klimaatgroepen de koning met een groot spandoek met de tekst ‘Shell Besmet Wetenschap en Educatie’. Ze deelden aardolie-kleurige zeep uit. Ze gingen het gesprek aan met voorbijgangers, velen reageerden geschokt dat Shell zo’n grote invloed heeft op het museum. “Wat jammer! Want ik vind het zo’n leuk museum.”
De klimaatgroepen Extinction Rebellion Leiden en Fossielvrij Onderwijs stuurden eerder deze week een open brief naar de directeur Amito Haarhuis van het Rijksmuseum Boerhaave. In reactie op de brief heeft Haarhuis de klimaatactivisten uitgenodigd voor een gesprek. De groepen gaan graag in op de uitnodiging. “Onze eisen zijn duidelijk. Daar hoeven we het niet lang over te hebben. We verwachten dat het Boerhaave – net als het Van Gogh Museum, Mauritshuis en het Museon – de banden verbreekt met Shell, een omstreden multinational die roofbouw pleegt op het klimaat, de natuur en op mensen.”
Ontsmet het Boerhaave
De actievoerders, uit de groepen Extinction Rebellion, Fossielvrij NL en Code Rood, roepen het Rijksmuseum Boerhaave op om de banden te breken met zijn ‘hoofdpartner’: de olie- en gasmultinational Shell. In een open brief verzoeken ze het Boerhaave om zich te ‘ontsmetten’ door onder andere de sponsorrelatie met Shell te verbreken en in de Raad van Toezicht geen mensen toe te laten met belangen in de fossiele industrie. De activisten vinden het schadelijk dat Shell het goede imago van het Boerhaave gebruikt om mensen blind te maken voor de roofbouw die Shell pleegt met z’n fossiele businessmodel: roofbouw op het klimaat, mensen en de natuur.
Klimaatontkenner in Raad van Toezicht
Shells ex-president-directeur Rein Willems, openlijk ontkenner van klimaatwetenschap, zit sinds 2009 in de Raad van Toezicht van het wetenschapsmuseum. “Hoe kan een wetenschapsmuseum een toezichthouder aanstellen die openlijk in twijfel trekt dat fossiele brandstoffen klimaatverandering veroorzaken”, schrijven de klimaatgroepen. “Wat Willems doet is old school ontkennen van klimaatwetenschap. Dit is wat klimaatbeleid al drie decennia tegenhoudt, dit is het virus waardoor de opwarming van de aarde uit de hand loopt.”
Koloniale geschiedenis
Ondanks kritische vragen in de Tweede Kamer en de gemeenteraad in Leiden vorig jaar, heeft het Rijksmuseum Boerhaave nog niets aangepast in hun sponsorbeleid of expositie. “Het Boerhaave presenteert een eenzijdig positieve lofzang over de geschiedenis van Shell waarbij het museum niet eerlijk is over de rol van Shell in het verergeren van klimaatverandering en de koloniale geschiedenis in Nederlands-Indië,” zegt Sanne van Extinction Rebellion Leiden. “In het museum staat de president-directeur van Shell, Marjan van Loon, letterlijk op hetzelfde voetstuk als Nederlandse Nobelprijswinnaars.”
Propaganda Shell
“Het Rijksmuseum Boerhaave is een wetenschapsmuseum met een educatieve functie”, aldus Femke Sleegers van Fossielvrij Onderwijs. “Het Boerhaave is ook verantwoordelijk voor de boodschap die de (jonge) bezoekers mee naar huis geeft. Zolang het Boerhaave zich leent voor de propaganda van Shell, werkt het museum mee aan het verergeren van klimaatverandering en het uitputten van mensen, samenlevingen en ecosystemen.”
Pijnlijk
Sinds 2018 hebben meerdere nationale musea de banden verbroken met Shell. In Nederland zijn dat het Van Gogh Museum, het Mauritshuis en het Museon. Volgens de activisten is het tijd dat het Boerhaave ook de banden verbreekt. Max van Extinction Rebellion: “Het Boerhaave is een prachtig museum. Des te pijnlijker om te weten dat het museum al zo lang intensief samenwerkt met Shell.”
Actie in de pers
- Nu.nl: Tientallen klimaatactivisten protesteren bij opening expositie Boerhaave
- NRC: In het Boerhaave hangt een zweem van smetvrees
- Sleutelstad:Klimaatactivisten laten zich horen bij opening Besmet!
- Leidsch Dagblad: Protest bij komst van koning naar Leiden: ’Museum Boerhaave is zelf besmet geraakt’
- Unity.nu: Klimaatactivisten protesteren tegen ‘virus’ Shell
- TIME24 News: Protest by climate activists at the opening of the Boerhaave exhibition by the king
- World Today News: Climate activists protest at the Rijksmuseum Boerhaave in the presence of the king
- Leidsch Dagblad: Protestactie aangekondigd tegen innige relatie van Museum Boerhaave met Shell
- Sleutelstad: Klimaatactivisten protesteren bij Rijksmuseum Boerhaave in bijzijn koning
- Unity.NU: Protest klimaatactivisten bij opening tentoonstelling Boerhaave door koning